Bazıları “Terminatör” ya da “Matrix” gibi bir yapay zeka kıyametinden endişe ediyor olabilir. Ancak yeni bir rapor, teknolojinin neden olduğu hem daha acil hem de daha sıradan bir başka felaket konusunda uyarıyor: “iş kıyameti”.
Kamu Politikaları Araştırma Enstitüsü’nün raporuna göre, toplum yapay zekanın benimsenmesinin bir sonraki, daha yerleşik aşamasına geçerken Birleşik Krallık’ta 8 milyona kadar iş yok olabilir.
Şu anda, çoğunlukla hala yapay zekaya yapılan büyük ölçekli yatırımların aşamasındayız ve işyerinde tek tük deneyler yapıyoruz.
Ancak yakında, giriş seviyesi, yarı zamanlı ve idari işler değiştirilmeye karşı en savunmasız olanlar olmak üzere daha fazla iş doğrama bloğunda olacak.
Raporda, “Bilgi işi dünyası, üretken yapay zeka tarafından dönüştürülecek. Bunun için şimdiden hazırlanmaya başlamalıyız.” denildi.
22 BİN İŞ YAPAY ZEKANIN RADARINDA
Araştırmacılar, ekonomideki her türlü işte çalışanlar tarafından yapılan yaklaşık 22.000 farklı görev türünü belirledi ve analiz etti.
Tekrarlayan bilişsel görevlerin, ChatGPT gibi “burada ve şimdi” üretken yapay zekalar tarafından en çok açığa çıkarılan görevler olduğunu buldular.
Genel olarak, tüm görevlerin yaklaşık yüzde 11’i şu anda halihazırda mevcut olan üretken yapay zeka ile değiştirilme riski altındadır.
Raporda, “Bu, dijitalleşmenin 1990’lardan bu yana çoğu bilgi işini nasıl dönüştürdüğüne benzer ölçekte önemli bir etkidir” deniyor.
Ancak şirketler yapay zeka teknolojisine sorumluluk vermeye daha istekli hale geldikçe – ki birçok CEO bu konuda istekli olduklarını belirtiyor, iş yıkımının ölçeği daha önce görülmemiş seviyelere ulaşabilir.
Araştırmacılar, beyaz yakalı işlerin de tehdit altında olacağı bir sonraki aşamada, görevlerin yüzde 59’una varan muazzam bir kısmının açığa çıkacağını tespit etti.
MİLYONLARCA İNSAN İÇİN OYUNUN KURALINI DEĞİŞTİREBİLİR
Bunlar şaşırtıcı rakamlar, ancak rapor bir parça iyimserliğe de yer bırakıyor. İşverenlere teşvik sağlanması ve belirli işlerin insan katılımıyla yapılmasının zorunlu kılınması gibi hükümet müdahaleleriyle, istihdam kıyametinden kaçınmamız mümkün olabilir.
“Halihazırda mevcut olan üretken yapay zeka, işgücü piyasasında büyük bir bozulmaya yol açabilir ya da ekonomik büyümeyi büyük ölçüde artırabilir. Her iki durumda da, milyonlarca insanımız için oyunun kurallarını değiştirecek.” IPPR’de kıdemli ekonomist olan Carsten Jung The Guardian’a konuştu.
Ancak teknoloji kader değildir ve bir iş kıyameti kaçınılmaz değildir – hükümet, işverenler ve sendikalar bu yeni teknolojiyi iyi yönetmemizi sağlayacak önemli tasarım kararlarını şimdi alma fırsatına sahiptir. Yakında harekete geçmezlerse çok geç olabilir.”