Başta memur ve emekliler olmak üzere milyonlarca kişiyi ilgilendiren aralık ayı enflasyon rakamı, TÜİK tarafından bugün saat 10.00’da açıklanacak.
Aralık ayı enflasyonuyla 2022’nin temmuz-aralık dönemine ait enflasyon oranı da netleşecek. 6 aylık enflasyon verisi, milyonlarca kişinin gelirini doğrudan ve dolaylı olarak etkileyecek.
Temmuz ile kasım aylarını kapsayan 5 aylık dönemdeki enflasyon farkına ve toplu sözleşmeden kaynaklı rakama göre memur ve emeklilerinin zam oranı şu an yüzde 15,11.
Aralık enflasyonunun da toplanması sonucu oluşan orana refah payının eklenip eklenmeyeceği merak konusu. Peki en düşük emekli ve memur maaşı ne olacak? Beklentiler neler? İşte detaylar…
MEMUR VE EMEKLİYE YAPILACAK ENFLASYON FARKI NE KADAR OLACAK?
Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Anketlerde ekonomistlerin ortalama enflasyon beklentisi yüzde 66.59’dur. Bu tabi beklenti anketidir. Yüzde 67’ler seviyesinde gerçekleşecektir. Daha önce işaret ettiğimiz enflasyon rakamı yüzde 70’lerdeydi. Bu arada bir enflasyon rakamının gerçekleşeceğini öngörüyoruz.
Memur ve emekliler enflasyon farkı alacaklar. Burada SSK ve Bağkur emeklileri doğrudan enflasyon farkını alıyorlar. Ama memur ve memur emeklileri toplu sözleşme artı toplu sözleşmeden geri kalan enflasyon farkını alıyorlar.
‘1 PUANLIK DÜŞÜŞ TEKNİK HESAPLAMADAN DOLAYI OLDU’
Bu ne demek oluyor? İlk 6 aylık dönemde yüzde 42.35’lik bir enflasyon vardı. Burada memurlara ve memur emeklilerine yüzde 41.69’luk artış yapıldı. Yaklaşık 1 puanlık düşüş toplu sözleşme zammının hesaba katılmasından dolayı teknik bir hesaplamadan dolayı oldu.
Kasım ayı itibarıyla yüzde 15.11’lik bir memur ile emekli maaşı artışı hesaplıyoruz. Burada aralık ayı enflasyonu yok. Yarın açıklanacak enflasyon verisi ile beraber memur ve emeklilere yapılacak enflasyon artışı netleşecek.
Ancak memur ve emeklilerimiz kendilerine asgari ücretliye yapılan zam gibi seyyanen bir zam yapılmasını istiyor. Bunun her ne kadar adı seyyanen zam olsa da değişik şekillerde yapılması mümkün.
Bir önceki dönemde asgari ücrete yapılan zamda asgari ücretlinin alması gereken enflasyon farkı yüzde 40’lar seviyesindeydi. Buna yüzde 14-15’lik sosyal refah payı artışı eklendiğinde yüzde 54’lük bir zam aldılar.
‘RESMİ OLARAK ZAM YÜZDE 18’LER SEVİYESİNDE’
Memur ve emeklilerimize ise kendilerine yapılacak maaş artışının bu minvalde değerlendirilmesi gerekiyor. Yarın aralık ayı enflasyon verisinin açıklanması ile beraber memurlarımızın ve emeklilerimizin resmi olarak almaya hak ettikleri zam yüzde 18’ler seviyesindedir.
‘ASGARİ ÜCRETLİYE YAPILAN ZAM FARKI DA EKLENİNCE YÜZDE 35 SEVİYESİNE GELECEK’
Buna az önce bahsettiğimiz asgari ücretliye yapılan zam farkı da eklenince yüzde 14-15 seviyesi. Yüzde 35’ler seviyesine gelecektir.
Burada en az yüzde 30’luk en fazla yüzde 40’lık zam yapılacağını öngörüyorum. Ancak sayın Cumhurbaşkanının yapmış olduğu açıklamalarda “Ülkemizin kazancını ve refahını çalışanlarımız başta olmak üzere tüm kesimlere yayacağız. Memur ve emeklilerimize de asgari ücretlilere yapılan zam düzeyince bir artış yapacağız” demişti.
Bu minvalde en yapılabilir zam oranını yüzde 35’lker seviyesinde görüyorum. Temmuz ayında enflasyon yüzde 42 seviyesindeyken memur ve emeklilerimiz bu düzeyde zam aldı. Ancak asgari ücretli yüzde 30’luk bir zam almıştı.
‘YÜZDE 18’LİK ENFLASYON FARKININ ÜZERİNE YAPILACAK HER ZAM SOSYAL REFAH PAYI DÜZENLEMESİDİR’
Yarın açıklanacak enflasyon verisinden sonra hesaplanacak yüzde 18’lik zammın üzerindeki her bir tutar sosyal refah payı düzenlemesidir.
Sosyal refah payı düzenlemesinde bunun herkese aynı ölçüde mi verileceği tartışma konusudur. Çünkü gelir dağılımında adaletin sağlanması, az maaş alanların daha çok yükseltilmesi çok maaş alanların daha az artış alması gibi durumlar söz konusu.
‘ADALETLİ BİR ŞEKİLDE ARTIŞ SAĞLANABİLİR’
Burada memur taban aylıklarının artırılması ve emekli maaş hesaplarının değiştirilmesi gibi yöntemlerle bu artış adaletli bir şekilde sağlanabilir. Buna ilişkin teknik çalışmayı Çalışma Bakanlığı ve Hazine Bakanlığı birlikte yapacaktır.
‘SEYYANEN ZAMMIN BİR KISMI İSTANBUL’DA YAPILABİLİR’
Gelinen noktada özellikle memurlarımız başta İstanbul olmak üzere büyükşehirlerde çalışmak istemiyorlar. Seyyanen zammın bir kısmının da İstanbul gibi büyükşehirlerde. Konut, kira yardımı, ulaşım yardımı veya giyecek yardımı adı altında yapılabilir.
Devlet memurları kendi cebinden ödediği ücretle takım elbisesi almaktadır. Devletimiz burada bir giysi yardımında bulunabilir. Bu gibi yöntemlerle yapılan şeylerin asıl amacı memur ve emeklilerimizin enflasyon karşısında ezdirilmemesi ve satın alma gücünün artırılmasıdır.”
EN DÜŞÜK MEMUR EMEKLİSİNİN MAAŞI NE KADAR OLUR?
Mevcutta 6 bin 78 lira olan en düşük memur emeklisinin maaşı yüzde 20 artarsa 7 bin 293 liraya, yüzde 25 artarsa 7 bin 597 liraya, yüzde 30 artarsa 7 bin 901 liraya, yüzde 35 artarsa 8 bin 205 liraya çıkacak. Yüzde 40’lık bir zam yapılması halinde bu tutar 8 bin 509 liraya yükselecek.
SSK VE BAĞKUR EMEKLİLERİ NE KADAR ZAM ALACAK?
2 bin sonrası SSK emeklileri en düşük 3 bin 500 lira alıyorken, yüzde 20 artış yapıldığında 4 bin 200 lira, yüzde 25 artış yapıldığında 4 bin 375 lira, yüzde 30 artış yapıldığında 4 bin 550 lira, yüzde 35 artış yapıldığında 4 bin 725 lira, yüzde 40 artış yapıldığında ise 4 bin 900 liraya yükselecek.
En düşük maaş alan Bağkur esnaf ise 4 bin 196 liradan yüzde 20 artış yapıldığında 5 bin 35 liraya, yüzde 25 yapıldığında 5 bin 245 liraya, yüzde 30 yapıldığında 5 bin 454 liraya, yüzde 35 yapıldığında 5 bin 664 liraya, yüzde 40 yapıldığında 5 bin 874 liraya çıkacak.”
Milliyet