19° 
Soru: 68/B hususu mucibince 12 ocak’ta 3. derece 1. kademeye yükseltildim. Maaşların hesaplanması 9 Ocakta bittiği için 15 Ocak’daki maaşım yükselmeden evvelki derecem dikkate alınarak yapıldı. Şubat 15 inde aldığım maaşı 3/1 den aldım. Ocak 15 maaşımda derece farkını almam gerektiğini düşünüyorum fakat kurum kabul etmiyor. Bu mevzudaki görüşünüz nedir?
Yanıt: Devlet memurları başka koşulları taşımaları halinde genel olarak her yıl kademe ilerlemesi her üç yılda bir derece yükselmesi yapmaktadır. 657 sayılı Kanunun 68/B hususu ise olağan terfi sistemi yanında 1 ila 4. dereceli takımlara atanmak için istisnai bir yükselme prosedürü getirmiştir. Buna nazaran lisans seviyesinde eğitime sahip memurlardan 10 hizmet yılına sahip olanlar 1. ve 2. dereceli takımlara, 8 hizmet yılına sahip olanlar da 3. ve 4. dereceli takımlara atanabilmektedir.
Lakin toplam memur sayısının neredeyse yarısını oluşturan Eğitim Öğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sıhhat ve Yardımcı Sıhhat Hizmetleri Sınıfına dahil memurların düzenleme kapsamı dışında bulunması, ayrıyeten Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesi ve bunun paralelinde üst yönetici atamalarına ait yeni düzenlemelerin yürürlüğe girmesiyle 68/B hususunun uygulama alanı daralmış, düzenleme emelinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır.
68/B hakkındaki kısa girişten sonra bu husus kapsamında yapılan atamalarda atanılan derecenin aylığına hak kazanma tarihine gelebiliriz. Unsur kararında, “Bu bent kararlarına nazaran atananlar atandıkları takımın aylık (Ek gösterge dahil) ve başka haklarından yararlanırlar. Bu suretle üst dereceye atananların bu takımlarda geçirdikleri her yıl kademe ilerlemesi ve her “3” yıl derece yükselmesi sayılmak suretiyle kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine temel aylık derecelerinin yükselmesinde gözönüne alınır. Fakat atandıkları takım aylıkları, diğer misyonlara atanma halinde kazanılmış hak sayılmaz.” denilmektedir.
657 sayılı Kanunun derece değişikliğinde verilecek aylığa ait düzenlemeleri içeren 161. hususunun birinci fıkrasına nazaran bulunduğu dereceden üst derecelere atanan memura;
a) 68 nci unsurun (B) bendi kararları gizli kalmak kaydıyla, yeni girdiği derecenin birinci kademe göstergesine,
b) Yeni girdiği derecenin birinci kademe göstergesi evvelce iktisap ettiği göstergeden düşük ise, iktisap ettiği göstergeye eşit olan kademenin göstergesine tekabül eden aylık ödenmektedir.
Derece yükselmesinde yeni derecenin aylığının ödenme tarihiyle ilgili olarak Kanunun 167. hususunda ise, “Derece yükselmesinde yahut daha aşağı derecelere atamada memur, yükseldiği yahut atandığı derecenin misyonuna başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren bu derecenin 161 inci hususa nazaran kazandığı kademe aylığını alır.” kararı yer almaktadır. Bu karar olağan derece terfileriyle ilgili olup, 161. husustaki istisna gereği 68/B hususu kapsamındaki atamalar hakkında uygulanmamaktadır.
657 sayılı Kanundaki aylık tarifi dar bir halde tanımlanmakta yalnızca gösterge ve ek gösterge aylığını kapsamaktadır. Başka aylık ögelerinden artırım ve tazminatlarla ilgili olarak tıpkı Kanunun 152. hususunda bu ödemelerde de aylığa ait kararların uygulanacağı, ek ödemeyle ilgili olarak da 375 sayılı KHK’nin ek 9. unsurunda bu ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında aylıklara ait kararların uygulanacağı belirtilmiştir.
Ayrıyeten, 160 Seri Numaralı Devlet Memurları Kanunu Genel Bildiriminin “E- Uygulamaya Ait Ortak Açıklamalar” kısmının 11/c hususunda ise, üst derece ile alt derecelere yapılan atamalarda ve misyon değişikliğinde memur, atandığı vazifeye başladığı tarihi izleyen aybaşından itibaren atandığı derecenin aylığına hak kazandığından, yeni derece ve misyonlarına ilişkin artırım ve tazminatlarının da buna nazaran ödenmesi, fakat 657 sayılı Kanunun 68 inci hususunun (B) bendine nazaran atananların aylık ve öteki hakları atandıkları yeni takım dereceleri üzerinden misyona başladıkları günden itibaren ödendiğinden, bu takım dereceleri için öngörülen artırım ve tazminatların da anılan Kanunun 165 inci hususunda olduğu üzere vazifeye başladıkları günden itibaren ödenmesi gerektiği karara bağlanmıştır.
Sonuç olarak, olağan derece terfilerinde memura atama tarihini takip eden aybaşından itibaren yeni derecenin mali hakları ödenecektir. 68/B hususu kapsamında yapılan derece terflerinde ise yeni takım derecesi temel alınarak misyona başladıkları tarihten (tebellüğ tarihini izleyen günden) itibaren bu dereceye ait aylık ve öteki haklar ödenecek olup, bu bağlamda ayın 15’inden evvel yapılan atamalarda oluşan farkın hesaplanarak memura ödenmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Memurlar
